August 9, 2025
2 min read
Zmęczenie wyrażaniem zgody jest obserwowalne jako mierzalne zjawisko behawioralne wynikające z nadmiernej ekspozycji użytkowników na prośby o zgodę na platformach cyfrowych. Najnowsze badania podkreślają znaczny spadek świadomego zaangażowania, gdy użytkownicy stykają się z powtarzającymi się banerami zgody, szczególnie w jurysdykcjach podlegających RODO i CCPA. Poniższe punkty podsumowują kluczowe wnioski:
Zmniejszona uwaga użytkownika: Wielokrotna ekspozycja na wyskakujące okienka ze zgodą prowadzi do szybkiej habituacji. Utz i in. (2019) stwierdzili, że „użytkownicy rzadziej czytają lub rozumieją polityki prywatności po wielokrotnych ekspozycjach”, a ponad 70% uczestników przyznało, że rutynowo akceptuje komunikaty bez ich przeglądania.
Ograniczenie świadomej zgody: Powszechność zmęczenia wyrażaniem zgody podważa fundamentalną zasadę świadomej zgody. Według Degeling i in. (2019), „rzeczywiste wybory dokonywane przez użytkowników rzadko odzwierciedlają ich prawdziwe preferencje, a raczej chęć jak najszybszego odrzucenia komunikatu”.
Zagrożenia dla prywatności danych: Gdy użytkownicy są bardziej skłonni do domyślnego klikania ‘Akceptuj’, wzrasta ryzyko nieautoryzowanego gromadzenia i udostępniania danych. Nouwens i in. (2020) wykazali, że tylko 11,8% użytkowników aktywnie zarządzało swoimi ustawieniami prywatności, gdy przedstawiono im złożone interfejsy zgody.
Implikacje regulacyjne: Skuteczność przepisów dotyczących prywatności jest kwestionowana. Chociaż przepisy wymagają przejrzystości i możliwości wyboru dla użytkownika, rozpowszechnienie mechanizmów zgody paradoksalnie prowadzi do braku zaangażowania i apatii użytkowników, co podsumowali Schaub i in. (2017): “Mechanizmy zgody muszą równoważyć zgodność z przepisami z użytecznością, w przeciwnym razie grozi im podważenie autonomii użytkownika”.
Podsumowując, dowody empiryczne wskazują, że zmęczenie wyrażaniem zgody skutkuje systematyczną erozją świadomego wyboru użytkownika, podważając intencje przepisów dotyczących prywatności. Wnioski te łącznie sugerują, że obecne mechanizmy zgody często nie osiągają zamierzonego celu i mogą wymagać przeprojektowania w celu zachowania zarówno celów regulacyjnych, jak i autonomii użytkownika.
