Czym jest zgoda typu opt-out?

Zgoda typu opt-out charakteryzuje się systemem, w którym użytkownicy nie muszą wyrażać aktywnej zgody przed przetwarzaniem ich danych; zamiast tego muszą podjąć działanie, aby odmówić lub wycofać zgodę. Na przykład, wstępnie zaznaczone pola wyboru subskrypcji newslettera lub domyślny udział w praktykach gromadzenia danych ilustrują to podejście (O’Connor i in., 2017). W kontekście ram prawnych ustawa California Consumer Privacy Act (CCPA) nakazuje firmom oferowanie konsumentom jasnego mechanizmu rezygnacji ze sprzedaży ich danych osobowych, ale nie wymaga wyraźnej uprzedniej zgody na gromadzenie lub udostępnianie danych (CCPA, 2018).

Wyniki badań empirycznych wskazują, że modele zgody typu opt-out zazwyczaj skutkują wyższymi wskaźnikami gromadzenia danych i udziału użytkowników z powodu bezwładności lub braku świadomości (Nissenbaum, 2011). Zostało to podkreślone w eksperymencie przeprowadzonym przez Johnsona i in. (2002), w którym domyślne ustawienia doprowadziły do znacznie wyższych wskaźników akceptacji udostępniania danych w porównaniu z mechanizmami opt-in. Brak aktywnego wyboru wypacza wyniki na korzyść interesów administratorów danych.

W przeciwieństwie do tego RODO w Unii Europejskiej narzuca rygorystyczny model opt-in, wymagający wyraźnej, świadomej i jednoznacznej zgody przed przetwarzaniem danych osobowych lub umieszczaniem plików cookie na urządzeniach użytkowników. Użytkownicy muszą aktywnie wybierać swoje preferencje, a wstępnie zaznaczone pola są wyraźnie zabronione (RODO Artykuł 7). Nakazana jest również możliwość wycofania zgody w dowolnym momencie, co wzmacnia autonomię użytkownika.

Analiza porównawcza modeli opt-in i opt-out podkreśla kilka kluczowych punktów:

• Świadomość użytkownika: Modele opt-out często prowadzą do niższej świadomości użytkowników i mniejszego zaangażowania w wybory dotyczące prywatności (Symons & Bass, 2017).
• Ważność zgody: Prawnicy argumentują, że zgoda typu opt-out nie spełnia standardu zgody „świadomej” lub „dobrowolnie wyrażonej” zgodnie z RODO.
• Wpływ na biznes: Organizacje preferujące modele opt-out powołują się na wyższe współczynniki konwersji i łatwiejszą zgodność z przepisami w ramach amerykańskich regulacji, takich jak CCPA.
• Kontrola użytkownika: Model opt-in zapewnia większą kontrolę użytkownika, ale może zmniejszać uczestnictwo lub możliwości biznesowe z powodu zwiększonych utrudnień.

Podsumowując, zgoda typu opt-out pozostaje powszechna w jurysdykcjach o mniej rygorystycznych wymogach dotyczących prywatności, takich jak CCPA, gdzie nacisk kładzie się na prawo konsumentów do sprzeciwu, a nie na aktywną zgodę. Z kolei reżim opt-in wprowadzony przez RODO w większym stopniu chroni autonomię i prywatność użytkowników domyślnie, zmuszając administratorów danych do uzyskania wyraźnej zgody przed podjęciem jakichkolwiek działań związanych z przetwarzaniem danych.