Kogo dotyczy Akt o rynkach cyfrowych (DMA)?

Analiza aktu o rynkach cyfrowych (DMA) wykazuje ukierunkowaną interwencję regulacyjną skierowaną do dostawców „podstawowych usług platformowych” na dużą skalę. Regulacja, zgodnie z definicją Komisji Europejskiej, ma zastosowanie w szczególności do podmiotów posiadających co najmniej 45 milionów aktywnych użytkowników końcowych miesięcznie i ponad 10 000 aktywnych użytkowników biznesowych rocznie w UE (Komisja Europejska, 2022). Progi te nie są przypadkowe; zostały zaprojektowane w celu wyodrębnienia „strażników dostępu” — kategorii zarezerwowanej dla platform wywierających systemowy wpływ na rynek wewnętrzny.

Identyfikacja empiryczna we wrześniu 2023 r. doprowadziła do wyznaczenia sześciu firm — Alphabet, Amazon, Apple, ByteDance, Meta i Microsoft — jako strażników dostępu. Łącznie stwierdzono, że 22 odrębne usługi w tych firmach spełniają ilościowe kryteria DMA (Komunikat prasowy Komisji Europejskiej, 2023). Ten proces selekcji potwierdza, że DMA koncentruje się wyłącznie na najbardziej wpływowych podmiotach rynkowych, w przeciwieństwie do ogólnego stosowania w całym sektorze cyfrowym.

Zobowiązania nałożone na strażników dostępu mają charakter nakazowy. Kluczowe wymagania obejmują:

• Zakaz faworyzowania własnych produktów lub usług w rankingach lub wynikach wyszukiwania.
• Nakaz zapewnienia przenoszenia danych i interoperacyjności dla użytkowników biznesowych i końcowych.
• Wymóg przejrzystości w odniesieniu do wskaźników skuteczności reklam i ich cen.
• Zakaz nakładania ograniczeń na sklepy z aplikacjami lub systemy płatności stron trzecich.
• Obowiązek powiadamiania Komisji Europejskiej o zamierzonych fuzjach lub przejęciach z udziałem innych podmiotów z sektora cyfrowego.

Oczekiwanym rezultatem jest rekalibracja dynamiki rynku cyfrowego. Wczesne reakcje branży i komentarze akademickie sugerują, że zobowiązania te prawdopodobnie:

• Zwiększą konkurencję poprzez obniżenie barier dla mniejszych konkurentów („DMA: Nowa era regulacji cyfrowych”, Journal of European Competition Law, 2023).
• Zwiększą wybór konsumentów i przejrzystość w zakresie podejmowania decyzji algorytmicznych.
• Zmniejszą efekt uzależnienia poprzez promowanie przenoszenia danych i interoperacyjności.

Pojawiły się jednak początkowe wyzwania związane ze zgodnością. Strażnicy dostępu muszą dostosować modele biznesowe i infrastrukturę techniczną w określonych ramach czasowych — zgodność była wymagana do 6 marca 2024 r. Wczesne sygnały z dokumentów regulacyjnych i oświadczeń publicznych wskazują na trwające negocjacje między strażnikami dostępu a organami UE dotyczące zakresu i praktycznych szczegółów wdrożenia (Financial Times, listopad 2023 r.).

Podsumowując, dotychczasowe wyniki DMA wskazują na skuteczne ukierunkowanie na dominujące platformy cyfrowe, ustanowienie jednoznacznych wymogów zgodności oraz wymierne kroki w kierunku zwiększenia kontestowalności rynku. Konieczny będzie stały monitoring w celu oceny długoterminowego wpływu regulacji na innowacje i strukturę rynku.